اثر چشم چرانی بر ایمان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: چشم چرانی، نگاه حرام،
ایمان، دوری از
خدا.
پرسش: تأثیر چشم چرانی بر ایمان و اعتقادات و دوری از خدا چگونه است؟ و چگونه می‌توانیم چشم خود را از نگاه به حرام باز داریم؟
پاسخ: چشم، دریچه‌ی دل و
اندیشه‌ی انسان است، اگر چگونه نگریستن را یاد بگیریم و چگونه دیدن را تجربه کنیم، چشمِ ما چشمه‌ی
امید و
ایمان می‌شود و نگاه ما،
عبادت و سبب
رشد و تکامل خواهد شد؛ و اگر آن را رها کنیم تا به هر چه
هوی و هوس دستور داده است، نگاه کند، جز آه و
حسرت و تباهی نصیب ما نمی‌شود. به هرچه «دیدنی» است که نباید نگریست. مگر فاصله‌ی «نگاه» تا «
گناه» چه قدر است؟
اگر چشم در اختیار
خرد و
قلب سلیم باشد، به هر چه و هر چیز نگاه نمی‌کند و اگر
عقل و دل را در اختیار چشم قرار دهیم، «هر آن چه دیده بیند دل کند یاد».
از آن جا که گام اول در روابط، نگاه‌های آلوده است و گام گذاران در این وادی، چه بسا گرفتار عادت مذموم دائمی خواهند شد، بنابراین چشم چرانی را از دیدگاه
روان شناسی و معارف
دینی بررسی می‌کنیم.
روان شناسان، چشم چرانی را نوعی بیماری روانی می‌شمارند. بینایی یکی از مهم‌ترین اعضا برای
تحریکات جنسی است. اگر فرد تنها از نظر - بازی برای ارضای کشش جنسی استفاده کند، دچار نوعی انحراف شده است. معمولا شخصِ نظرباز با مشاهده و نگاه، ارضا نمی‌شود و به همین دلیل دست به
استمنا می‌زند. افراد نظرباز، کنج کاوی شدیدی نسبت به دیدن اندام برهنه‌ی جنس مخالف دارند و این امر، گاهی باعث برخوردهایی بین آنان و مردم می‌شود. آنان گاهی ساعت‌ها پشت پنجره‌ها یا روی بالکن‌ها یا کنار کوچه و خیابان به نظاره گری می‌پردازند تا شاید به کام دل برسند.
این امر به ویژه در مردان، بیش‌تر به چشم می‌خورد؛ زیرا مردان
بالغ به محرّک‌های بیناییِ شهوانی حساسیّت بیش‌تری دارند. این نقطه ضعفِ مرد، در زندگی روزمره‌اش همواره به چشم می‌خورد و به صورت‌های گوناگون از جمله تهیّه‌ی عکس و مجلاّت مبتذل مورد بهره برداری قرار می‌گیرد.
زنان به محرّک‌های لمسی، حسّاسیّت بیش‌تری دارند. این تفاوت از همان اوایل، تحت تأثیر
اندروژن‌ها شکل می‌گیرد.
اصطلاح «
چشم چرانی» که برای این ویژگی مردان به کار می‌آید، زاییده‌ی حسّاسیّت مردان نسبت به محرّک‌های بیناییِ شهوانی است. چون بُرد حسِّ بینایی زیاد است، مردان به صورتی گسترده‌تر تحت تأثیر محرّک‌های شهوانی قرار می‌گیرند و از این نظر فعّال‌ترند.
اسلام چون از مفاسد چشم چرانی، این بیماری روانی و تأثیر آن بر
سلامت روان و ایمانِ انسان، اطلاع داشته، به کلّی آن را ممنوع کرده است؛ از طرفی چون مردان در این باره حسّاس‌ترند، به زنان دستور
حجاب و پوشش کامل داده است. چه بسیارند
جوانانی که در اثر نگاه‌های آلوده، از راه
عفّت خارج شده، در وادی
فساد سقوط می‌کنند. وقتی چشم دید، دل می‌خواهد. مگر چقدر می‌توان مقاومت نمود و بالاخره عنان
نفس از دست می‌رود و دنبال دل خواه روانه می‌شود.
خداوند در
قرآن کریم می‌فرماید:
به
مؤمنان بگو چشم‌های خود را از نگاه به نامحرمان فرو گیرند و
عفاف خود را حفظ کنند؛ این برای آنان پاکیزه‌تر است. خداوند از آن چه انجام می‌دهند آگاه‌تر است. و به زنان با
ایمان بگو: چشم‌های خود را (از نگاه هوس آلود) فرو گیرند و دامان خویشتن را حفظ کنند.
در این آیه به صراحت بیان شده است که برای
طهارت دل و ایمان، باید نگاه را تحت اختیار درآورد.
در
تفسیر این آیه
احادیث بسیاری وارد شده که در یکی از آن‌ها درباره‌ی علّت حرمتِ نگاه به نامحرم آمده است:
حرمت نگاه به نامحرم، به سبب تهییج و
تحریک شهوانی است که در نگاه نهفته است. این تحریک سبب فساد و ورود در محرمات است.
در حدیث دیگری از
رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) آمده است: هر کس چشم را از نگاه
حرام و هوس آلود پر کند، خداوند در روز
قیامت آن را از آتش پر می‌نماید؛ مگر
توبه کند و از این راه (نادرست) باز گردد.
و هم‌چنین
حضرت علی(علیه‌السلام) می‌فرماید: هر کس چشم خویش را آزاد گذارد، همیشه اعصابش ناراحت خواهد بود و به آه و
حسرت دایمی گرفتار می‌شود.
از آیه و احادیث فوق استفاده می‌شود که چشم چرانی تأثیرات مخرّبی بر
روح و ایمان انسان می‌گذارد؛ از جمله:
۱.
طهارت و پاکیزگی روح را از بین می‌برد؛
۲. سبب
خشم الهی و
عذاب اخروی است؛
۳. در این
دنیا نیز با شعله ور شدن آتش
شهوت، انسان را در فساد و تباهی غوطه ور می‌سازد؛
۴.
آرامش روحی ـ روانی را نابود ساخته، انسان را گرفتار
اضطراب و
تشویش می‌نماید
؛ زیرا هر چه دیدنی است دست یافتنی نبوده، نگاه به آن، جز آه و حسرت حاصلی ندارد.
در نتیجه اگر می‌خواهیم با طهارت و سلامت، زندگی کنیم و دل و اندیشه‌ی خود را از حرام باز داریم، باید حریم نگاه را پاس داشته، برای آن محدوده‌ای قائل شویم و چشم را از
محرّمات و صحنه‌های
گناه فرو بندیم.
اگر چشمِ جوانی به نامحرم بیفتد، باید حرمت خدای ناظرِ آگاه را نگه داشته، از این لذّت زود گذر چشم فرو بندد.
چشم پوشی از محرّمات الهی ممکن نیست؛ مگر آن که بیننده با چشم دل، عظمت و جلال الهی را مشاهده نماید.
اندیشه قم.
