• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابن عربی یا شیخ اکبر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلید واژه: ابن عربی ، شیخ اکبر ، عرفان،
پرسش:چرا با وجود دلایلی مانند اینکه ابن عربی خود را از نبی اکرم افضل میداند یا قائل به عصمت عمر بود یا برای خداوند متعال جسم قائل بود و... به او لقب شیخ اکبر داده شده؟ آیا ما میتوانیم دینمان را از چنین شخصی بگیریم؟
پاسخ:



در مورد شخصيت و تفكرات ابن عربی بين دانشمندان اسلامي اعم از شیعه و سنی دو ديدگاه است.

۱.۱ - منحرف از مسیر حق

برخي او را منحرف از مسير حق دانسته ، نسبت هاي تند به ايشان داده ، عمدتا مخالفان او كساني اند كه با فلسفه و عرفان به مخالفت پرداخته اند، مانند نظريه پردازان مکتب تفكيك و اهل حدیث از اهل سنت .

۱.۲ - در مسیر حق

برخي نيز مانند ملاصدرا نهايت احترام را براي اين مرد قائل بوده ، مقام او را از بوعلی و فارابی نيز برتر دانسته ، از او به "الشيخ الكامل المحقق" تعبير كرده است.

۱.۲.۱ - ابن عربی از دیدگاه شهید مطهری

شهيد مطهري فرموده : "نه پيش از او و نه پس از او كسي به پاية او نرسيده است.
[۱] دائرة المعارف بزرگ اسلامي ،سید کاظم موسوی بجنوردی ، تهران ، ۱۳۷۲ ش ، ج ۴، ذيل عنوان ابن عربي، ص ۲۸۴ ـ ۲۱۸


۱.۲.۲ - از دیدگاه امام خمینی

امام خمینی در باره دانش عرفان نظري نسبت به ابن عربي عناوين با شكوهي به كار مي برند.
[۲] شرح فصوص الحکم با مقدمه تصحيح و تعليق سيد جلال الدين آشتیانی ص ۱۴۳، علمی و فرهنگی ، ۱۳۸۶
البته نسبت به برخي از ديدگاه هاي ايشان نيز نقد هايي دارند. اين امر از تعليقات امام بر فصوص الحکم آشكار مي گردد.در اين باره مي توانيد به كتاب هايي چون زندگی و اندیشه ابن عربی ، توسی هیکوایزوتسو، ترجمه دکتر همایون همتی ؛مهر تابان، یادنامه علامه طباطبایی، ص ۲۶۳ ؛آوای توحید، آیت‌ الله جوادی آملی، ص ۸۲،مراجعه نماييد.


در دانش عرفان نظری ابن عربي سرآمد دانشمندان مي باشد .بزرگاني چون صدر المتالهین را به شرح كتاب فصوص الحکم وي واداشته است .
وي را مي توان به حق بزرگ ترين و برجسته ترين بنيانگذار نظام عرفان فلسفي يا فلسفه عرفاني يا حکمت الهي عرفاني در تاریخ اسلام به شمار آورد. پس از ابن عربي، هيچ يك از عرفا يا فیلسوفان عارف را نمي توان يافت كه به گونه اي تحت تأثير وي قرار نگرفته باشند.

۲.۱ - پرکارترین عارف و صوفی مسلمان

او بي شك پركارترين عارف و صوفي مسلمان و نيز يكي از پركارترين مؤلفان سراسر تاریخ جهان اسلام به شمار مي رود. درباره شمار نوشته هاي او هنوز پس از تحقيقات فراوان جاي سخن هست. خود او طيّ اجازه روايت كتبش به "الملك المظفر ايوبي" در سال ۶۳۲ هـ . ق از ۲۹۰ نوشته خود نام برده است، اما " عثمان یحیی " نويسنده تاریخ در طبقه بندي آثار ابن العربي، نام بيش از ۸۰۰ عنوان اثر را آورده است. كتبي كه از او چاپ و منتشر شده، زياد است كه به بعضي اشاره مي كنيم.
[۳] دائرة المعارف بزرگ اسلامي ،سید کاظم موسوی بجنوردی ، تهران ، ۱۳۷۲ ش ، ج ۴، ذيل عنوان ابن عربي، ص ۲۸۴ ـ ۲۱۸

روشن است که سخن به این معنا نیست که تمام افکار ابن عربی صحیح است. روشن است که هر دانشمندی هرچند مهم باشد، برخی عقائد او قابل قبول نیست و باید اهل فن عقائد او را نقد کنند .
البته ما دینمان را ،از ابن عربی نمی گیریم ،بلکه از علما وبزرگان شیعه می گیریم . مطالبی که به ابن عربی نسبت داده اید ،نمی تواند واقعیت داشته باشد ،به نظر می رسد توسط مخالفان فلسفه و عرفان ،مطرح شده باشد یا از افرادی است که مطالب وی را با دقت مطالعه نکرده اند .


۱. دائرة المعارف بزرگ اسلامي ،سید کاظم موسوی بجنوردی ، تهران ، ۱۳۷۲ ش ، ج ۴، ذيل عنوان ابن عربي، ص ۲۸۴ ـ ۲۱۸
۲. شرح فصوص الحکم با مقدمه تصحيح و تعليق سيد جلال الدين آشتیانی ص ۱۴۳، علمی و فرهنگی ، ۱۳۸۶
۳. دائرة المعارف بزرگ اسلامي ،سید کاظم موسوی بجنوردی ، تهران ، ۱۳۷۲ ش ، ج ۴، ذيل عنوان ابن عربي، ص ۲۸۴ ـ ۲۱۸



سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی    



جعبه ابزار