قریب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: خدا، قرب، قرآن، حدیث.
پرسش: صفت قریب
خداوند را با لغت و
قرآن و
حدیث توضیح دهید؟
صفت «قریب (نزدیک)»، فعیل به معنای فاعل، برگرفته از مادّه «قرب (نزدیکی)» است که بر متضادّ «بعید (دور)» دلالت دارد.
برگرفته‌های مادّه «قرب»، پنج بار در
قرآن کریم به
خداوند، نسبت داده شده است. صفت «قریب» با صفت «
مجیب»، یک بار و با صفت «
سمیع»، یک بار و به تنهایی نیز یک بار بکار رفته است و هر یک از
یاری خدا و
رحمت خدا نیز یک بار «قریب» شمرده شده‌اند.
قرآن و احادیث، بر نزدیک بودن خدا به موجودات جهان، بویژه انسان، تأکید کرده‌اند. حتّی خدای سبحان درباره انسان می‌فرماید: «و ما از رگ گردن به او نزدیک تریم.»
احادیث، قریب بودن خدا با قریب بودن دیگر موجودات را متفاوت دانسته‌اند و لوازم نزدیک بودن آفریده‌ها نسبت به همدیگر را از خداوند،
نفی کرده‌اند. بر این پایه، در حالی که نزدیک بودن آفریده‌ها نسبت به هم با دور بودن و یا بالاتر بودن یکی از دیگری سازگار نیست، و نیز لازمه نزدیک بودن آفریده‌ها به هم، چسبیدن و در هم آمیختن است، نزدیکی خدا در عین دوری او بوده، همراه با بالاتر بودن و بی چسبیدن و در هم آمیختن و نزدیک شدن به آنهاست.
نکته مهم درباره صفت قریب، آن است که نزدیکی، دو گونه است:
از این جهت، نزدیک بودن خدا نسبت به موجودات مختلف، متفاوت نیست و خدا به یک‌اندازه به آنها نزدیک است. در احادیث آمده است: «نسبتش به همه چیز، یکسان است. پس چیزی به او نزدیک‌تر از چیز دیگری نیست.»
از این جهت، او به مؤمنان نزدیک‌تر است تا
ملحدان، و بندگان به‌اندازه
ایمان و اعمال صالح، به
خدای متعال، نزدیک می‌گردند.
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «قریب» تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۳/۷.
