عزت نفسذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: عزت نفس.
پرسش: عزت نفس یعنی چه؟
پاسخ: عزت نفس به حالت شکست‌ناپذیری، نیرومندی و توان مقاومت گفته می‌شود که از شکست و ذلت انسان جلوگیری می‌کند. معیار
عزت از نظر
قرآن و
اسلام، تقواست. هرکس
تقوا داشت، عزیز است. عزت واقعی مخصوص متقین و
پرهیزکاران است، نه کسانی دیگر؛ چراکه عزت با ذلت قابل جمع نیست و افراد غیر متقی به نظر واقع ذلیل‌اند یا در اسارت هوای نفس و
شهوت یا
حب دنیا و قدرت و ریاست گرفتارند.
[ویرایش]
عزت به معنای سربلندی و آبرومندی از ویژگی‌های انسان است؛ چون
انسان به‌گونه‌ای آفریده شده که بالذات اقتضای چنین وصفی را دارد. انسان باید عزت نفس داشته باشد و همواره سربلند
زندگی کند؛ چراکه او
کرامت انسانی دارد و
خداوند وی را مکرم داشته است و این
کرامت می‌بایست در سایه عزت نفس و بزرگ داشتن خود حفظ شود. عزت در برابر
ذلت در اصل از اوصاف خداوند است؛ چون او عزیز و شکست‌ناپذیر واقعی است. خداوند چنان‌که خود عزیز است، عزت‌آفرین نیز می‌باشد؛ چه این‌که یکی از صفات حق‌تعالی «ربّ العزّة» و عزت‌پرور است.
[ویرایش]
معیار عزت از نظر
قرآن و اسلام، تقواست. هرکس
تقوا داشت، عزیز است:
«
اِنَّ اَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ اَتْقَاکُمْ»؛ گرامی‌ترین شما نزد خدا باتقواترین شماست.
عزت واقعی مخصوص
متقین و پرهیزکاران است، نه کسانی دیگر؛ چراکه عزت با ذلت قابل جمع نیست و افراد غیر متقی به نظر واقع ذلیل‌اند یا در اسارت
هوای نفس و شهوت یا حب دنیا و قدرت و ریاست گرفتارند: «
... وَلِلَّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِینَ».
[ویرایش]
عزت نفس به حالت شکست‌ناپذیری، نیرومندی و توان مقاومت گفته می‌شود که از شکست و ذلت انسان جلوگیری می‌کند.
[ویرایش]
عزت نفس (حرمت خود) در روان‌شناسی، به میزان ارزشی که شخص برای خود قائل است گفته می‌شود.
پس عزت نفسی که انسان
مؤمن در پرتو
اطاعت از
خدا و رسیدن به مقام
بندگی و توجه دائمی به حضور خداوند و توجه به مقام او نزد خدا دارد، باعث ارزشمندی و شکست‌ناپذیری و
اعتماد به نفس می‌گردد. کما این‌که این امر در زندگی ائمه (علیهم‌السّلام) و علمای ربانی روشن است، بالاترین نوع آن پیام
امام حسین (علیه‌السّلام) است که با صلابت مقابل یزیدیان ایستاد و فرمود: «هیهات منا الذلّة؛ ذل و خواری از ما دور است».
[ویرایش]
عزت نفس دو گونه است: واقعی و پنداری؛
عزت نفس واقعی ویژه
مؤمنین و متقین است که با ذلت جمع نمی‌شود. هیچ مؤمنی ذلیل نیست و زیر بار ذلت نمی‌رود. هر نوع ذلتی که باشد و اگر این‌ها احساس عزت کنند، مطابق با واقع است؛
اما گاه ممکن است انسان احساس عزت نفس بکند، ولی در واقع عزیز نباشد؛ بلکه اسیر
شهوات و
غرایز باشد. در این صورت احساس عزت نفس با ذلت قابل جمع است که افراد بی‌ایمان احساس عزت نفس دارند، ولی در واقع ذلیل هستند.
[ویرایش]
بنابراین عزت نفس را باید در خود و در دیگران ایجاد نمود و آن را تثبیت کرد. راه ایجاد عزت، تحصیل
تقوا و
دوری از گناه و
معصیت است؛ چنان‌چه در
روایت آمده است که بنده شهوت ذلیل‌تر از برده است؛ چراکه بنده عرفی تنها جسمش تابع مولی است؛ ولی آدم شهوت‌پرست
روح و جسمش در اسارت و اطاعت غیر خداست. اگر انسان بخواهد عزتمند در
دنیا و آخرت باشد و نفس خود را آزاد نگهدارد، باید به سوی تقوای الهی گام بردارد و از معصیت و
گناه دوری جوید.
[ویرایش]
[ویرایش]
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «عزت نفس»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۳/۲۸.
