عاطفه پدریذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله،
حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها،
طهارت ، علاقه و انس،
عصمت ،
خلقت خاص.
پرسش: آیا حدیث زیر صحیح هست: از امام جعفر بن محمد
روایت شده که فرمود: پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ قبل از خواب صورتش را بین سینه‌های دخترش فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ قرار می‌داد، (بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۷۸).
پاسخ:اقسام روایات[ویرایش]
در یک نگاه کلی روایات ما به دو دسته تقسیم می‌شوند: یک دسته روایاتی که قابل اعتماد و استناد هستند و به‌عنوان
حدیث صحیح، قوی و... از آنها یاد می‌شود و دسته دوم روایاتی که قابل اعتماد نیستند و به‌عنوان ضعیف،
مجهول و.. از آنها یاد می‌گردد.
وظیفه فقیهان در برابر روایات سند[ویرایش]
فقیهان و کارشناسان
علوم اسلامی برای عمل کردن به روایات سند آنها را بررسی می‌کنند تا از وضع و حال
رجال سند با خبر شوند که آیا آنان که واسطه‌ی نقل حدیثند، شرایط لازم را دارند یا ندارند. هرجا پس از فحص و جست‌وجو به این نتیجه برسند که سند حدیث مشکل ندارد و از اعتبار برخوردار است، به آن حدیث توجه نموده و به کار می‌گیرند و در استنباط
حکم شرعی به آن استدلال می‌کنند؛ اما در جایی که روایتی سند نداشته و مرسل باشد یا سند آن ضعیف باشد، آن روایت را قابل اعتماد ندانسته و به آن استدلال نمی‌کنند.
مصدر اصلی روایت مورد پرسش[ویرایش]
روایتی که مورد پرسش واقع شده و در
بحارالانوار آمده است، مصدر اصلی آن کتاب مناقب آل ابی‌طالب، تألیف ابن شهر آشوب است.
متن حدیث مذکور[ویرایش]
متن حدیث در مناقب چنین است:عن الباقر و الصادق علیه‌السلام:"انه کان النبی ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ لاینام حتی یقبل عرض وجه فاطمة و یضع وجهه بین ثدیی فاطمة و یدعولها، و فی روایة:حتی یقبل عرض وجنة فاطمة او بین ثدییها".
[۱] [۲] امام باقر و
امام صادق ـ علیه‌السلام ـ فرمودند: پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ نمی‌خوابید تا این‌که وسط چهره فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ را می‌بوسید و صورت خویش را بین سینه‌های او می‌نهاد و برایش
دعا می‌کرد.
در روایتی هم‌چنین آمده است:تا این‌که کنار یا وسط‌ونه فاطمه یا بین سینه‌های او را می‌بوسید.
سخن ابن شهر آشوب[ویرایش]
مرحوم ابن شهر آشوب صاحب کتاب مناقب (ت ۵۸۸ ه) در مقدمه کتابش می‌گوید: من این روایات را از جماعتی از اصحاب خود یا از اهل سنت گرفته‌ام و یک سند و طریق کلی نیز برای بیشتر کتاب‌هایی که از آنها نقل کرده ـ چه آن کتاب‌ها از عامه و چه از خاصه ـ آورده است.
مرسل بودن روایت مذکور[ویرایش]
اما روایتی که مورد سؤال واقع شده سند و مأخذی برایش ذکر ننموده و به‌صورت
مرسل آورده است، بنابراین مورد اعتماد و استناد صد‌در‌صد نیست.
یادآوری چند نکته[ویرایش]
بر فرض صحیح بودن این قبیل روایات، توجه به نکاتی می‌تواند راهگشا باشد:
← ۱. طهارت و پاکیزگی اهل بیتپیامبر و
اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ از شأن و مقام خاصی برخوردار بوده و ویژگی‌هایی از نظر روحی و معنوی دارند که نمی‌توان دیگران را با آنان مقایسه کرد. از باب نمونه، کتاب آسمانی
قرآن بر
طهارت و پاکیزگی فوق‌العاده‌ی آنان گواهی داده که به آیه تطهیر معروف است، آن‌جا که می‌فرماید:«
انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیراً »؛
[۳] خداوند فقط می‌خواهد پلیدی و
گناه را از شما
اهل بیت دور کند و به‌طور کامل شما را پاک سازد».
←← مراد از تعبیر به انماتعبیر به "انما" که معمولاً در
زبان عرب برای منحصر کردن در موضوع و مورد خاصی است، دلیل بر این است که این موهبت ویژه خاندان پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ است، بنابراین معصومان با تأیید و اراده تکوینی پروردگار و اعمال پاک خویش، با این‌که می‌توانند گناه کنند، هرگز به سراغ گناه نمی‌روند.
←← معنای رجسواژه «رجس» به معنای چیز ناپاک است، خواه ناپاک از نظر طبع آدمی باشد یا به حکم
عقل یا
شرع و یا همه اینها.
←← معنای تطهیرواژه «تطهیر» به معنای پاک ساختن و در حقیقت تأکیدی بر از بین بردن «رجس» و دوری از پلیدی‌هاست.
←← مراد از تعبیر به اهل بیتتعبیر به «اهل بیت» براساس نظر همه
علما ی
اسلام و مفسران، اشاره به اهل بیت پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ است و بسیاری از روایات در منابع
اهل سنت و شیعه، دلالت می‌کند بر این که مقصود از آن فقط پنج نفرند: پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، علی علیه‌السلام، فاطمه سلام‌الله‌علیها،
حسن ـ علیه‌السلام ـ و
حسین ـ علیه‌السلام ـ که به «خسمه طیبه» یا «اصحاب کساء» معروف‌اند.
←← شاهدی بر عصمت پیامبر و اهل بیتآیه تطهیر برهانی روشن بر
عصمت پیامبر و اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ است؛ زیرا همه
گناهان رجس و پلیدی هستند.
[۴]←← فرازی از زیارت جامعه کبیرهدر
زیارت بسیار ارزشمند «
جامعه کبیره » نیز می‌خوانیم: «عصمکم الله من الزلل و آمنکم من الفتن و طهرکم من الدنس و اذهب عنکم الرجس و طهرکم تطهیراً»؛
[۵] خداوند شما را از لغزش‌ها نگه داشت و از فتنه انحرافات در امان قرار داد و از آلودگی‌ها پاک ساخت و پلیدی را از شما دور کرد و به‌طور کامل پاک نمود.
← ۲. خلقت خاص حضرت فاطمهحضرت فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ در میان دختران و اهل بیت
پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ از جایگاه ویژه‌ای برخوردار و یک دختر استثنایی است. وی از نظر
خلقت و آغاز نشو و نمایش فوق‌العاده و برجسته است.
←← حدیثی از امام صادقبه حدیثی که با چند سند ابن شهر آشوب آورده است، توجه می‌کنیم:
«ابوعبیده‌ی خداء و غیر او از
امام صادق علیه‌السلام ـ چنین نقل کرده است که
رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فاطمه را زیاد می‌بوسید، بعضی از همسران حضرت این کار را ناپسند شمرده و اعتراض کردند. پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ فرمود: وقتی که مرا به‌سوی
آسمان عروج دادند، جبرئیل دستم را گرفت و به
بهشت وارد کرد، خرمایی در اختیار من قرار داد که آن را خوردم ـ در روایتی آمده است: ـ سیبی را به من داد و خوردم. این میوه تبدیل به نطفه‌ای در
صلب من گشت؛ همین که به زمین فرود آمدم، با
خدیجه همبستر شدم و او به
فاطمه باردار شد. بنابراین فاطمه حوری بهشتی است که در جمع آدمیان قرار گرفته؛ هرگاه به بوی بهشت مشتاق شوم، دخترم را می‌بویم.
[۶]آری رابطه پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ با دخترش زهرا ـ سلام‌الله‌علیها ـ بسیار عمیق و پرمعناست و علاقه شدید او نسبت به این دختر آشکار و نمایان است.
← ۳. محبت و عاطفه بین اعضای خانوادهدر زندگی انسان‌های سالم به‌طور طبیعی، ارتباط بین اعضای یک
خانواده به‌صورت صمیمی مشاهده می‌شود که خالی از ریبه و شهوت است، خواه نگاه کردن آنان به یکدیگر باشد یا دست دادن به محارم یا بوسیدن آنان؛ مثلاً
انسان وقتی که مادرش یا خواهرش و یا دخترش از سفر زیارتی برمی‌گردند، آنان را می‌بوسد؛ چون که از خانه خدا یا زیارت پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ یا
امامان و معصومان ـ علیهم‌السلام ـ برگشته است، این بوسیدن به جهت
تبرک و
اجر معنوی است و بس.
گاهی اتفاق می‌افتد که خداوند فرزندی زیباروی و با
ادب و شایسته به پدر و مادر عنایت می‌فرماید. اگر این پدر یا مادر فرزند پر جاذبه خود را به‌طور مکرر می‌بوسند و با او انس و علاقه خاصی دارند، این نشانگر یک رابطه پدر و فرزندی یا مادر با
فرزند است و به‌طور طبیعی در میان بعضی از خانواده‌ها دیده می‌شود و کسی هم آن پدر یا مادر را سرزنش و نکوهش نمی‌کند.
← ۴. رعایت آداب اجتماعی و خانوادگیبه نظر می‌رسد منشأ اصلی سؤال این است که از این عبارات، این‌گونه توهم و خیال شده که
پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ سینه
حضرت فاطمه ـ سلام‌الله‌علیها ـ را در‌حالی‌که پوششی نداشته می‌بوسید، در‌صورتی‌که این توهم و خیال باطل است؛ چون در میان انسان‌های معمولی نگه داشتن این‌گونه حریم‌ها و پوشش‌ها امر عادی است و رعایت نکردن این امور را خلاف آداب اجتماعی و خانوادگی می‌دانند؛ چرا باید نسبت به ساحت
اهل بیت عصمت و
طهارت ـ علیهم‌السلام ـ چنین
تصور و خیال باطلی داشته باشیم.
بنابراین وقتی که در بین انسان‌های عادی این انس و علاقه‌ها دیده شود و ایرادی نداشته باشد، برای انسان‌های
معصوم و پاک و برجسته‌ای مانند پیامبر و اهل بیت ـ علیهم‌السلام ـ چگونه خواهد بود؟!
آری، آنان که از هر نوع آلودگی و
گناه پاک و منزه هستند، این قبیل کارها در زندگی آنها به دلیل
مصلحت و حکمتی است که در این موارد وجود دارد، و احادیثی که مضمون آن مورد پرسش قرار گرفته، مشکلی نخواهد داشت.
پانویس[ویرایش]
منبع[ویرایش]
پایگاه اسلام کوئیست.
