ویژگی‌های پرچم قیام امام مهدی از منظر روایات
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: پرچم،
امام مهدی،
پیامبر،
امام علی.
پرسش: ویژگی‌های پرچم
قیام امام مهدی (علیه‌السّلام) از منظر روایات چگونه است؟
احادیث متعدّدی به وجود پرچم در قیام امام مهدی (علیه‌السّلام) تصریح کرده و اوصافی را برای آن برشمرده‌اند که عبارت‌اند از:
پرچم قیام، پرچمی الهی، نبوی و علوی است. این ویژگی از عبارت «یَاتیهِ بِها ؛
جَبرَییلُ (علیه‌السّلام) آن را می‌آورد» و توصیف مکرّر آن به «رایَةُ رَسولِ اللَّهِ؛
(پرچم پیامبر خدا (صلی‌اللّه‌علیه‌و‌آله)» و نیز یک‌سان بودن آن با پرچم امام علی (علیه‌السّلام) در
جنگ جمل،
قابل استفاده است. همچنین توصیف زیبا و مجازگونه «عَمودُها مِن عَمودِ العَرشِ»،
مؤیّد ارتباط مستقیم خیمه فرماندهی امام مهدی (علیه‌السّلام) با
عرش خداوند به عنوان مرکز فرماندهی نظام هستی است؛ معنایی که از عبارت «مِن وَرَقِ الجَنَّةِ»
نیز قابل استفاده است و زمینه‌ساز این سخن است که پرچم امام مهدی (علیه‌السلام)، نه از جنس چوب و پارچه،
بلکه نمادی از شوکت الهی و عظمت و قدرت سپاه قیام است؛ پرچمی که به هر جا روی کند، نصر و فتح الهی را به ارمغان می‌آورد و دشمنان را به هلاکت می‌رساند.
مطابق با تصریح حدیث، جمله «البَیعَةُ للَّهِ»
بر پرچم قیام، نقش بسته است که پیوند و وابستگی قیام را به
خداوند نشان می‌دهد. این ویژگی، افزون بر تقویت ویژگی نخست، این پیام را فراز می‌آورد که امام مهدی (علیه‌السّلام) در پی تشکیل حکومت فردی، قبیله‌ای و حزبی نیست و او به دور از فردگرایی و شخص‌پرستی، در پی چیره کردن اراده خدا در زمین و به میراث بردن آن به نفع
صالحان و
مستضعفان خداباور است.
گفتنی است که در گزارشی دیگر، جمله «اسمَعوا وَ اَطیعوا»
نقش پرچم گفته شده که منافاتی با این سخن ندارد؛ زیرا می‌توان بر پرچم، جمله‌های متعدّدی نگاشت. این شعار نیز در راستای دعوت استوار و محکم جهانیان به قیام توحیدی مهدی (علیه‌السّلام) است که پیروزی و چیرگی آن، حتمی است.
مطابق با برخی احادیث،
«هراس»، پیشاپیش پرچم قیام و به فاصله یک ماه جلوتر، حرکت می‌کند. این احادیث، هراس را در هر چهار جهت دانسته‌اند و حدیثی دیگر،
آن را گونه‌ای همسانی با
پیامبر (صلی‌اللّه‌علیه‌و‌آله) خوانده است.
«اعطیت خمساً لم یعطهن احد قبلی من الانبیاء جعلت لی الارض طهوراً ومسجداً ولم یکن نبی من الانبیاء یصلی حتّی یبلغ محرابه و اعطیت الرعب مسیرة شهر یکون بینی و بین المشرکین مسیرة شهر فیقذف اللَّه الرعب فی قلوبهم؛
به من پنج چیز داده شده که به هیچ یک از پیامبران پیش از من داده نشده است: زمین برای من پاک و سجده‌گاه قرار داده شد، در حالی که هیچ یک از پیامبران، نماز خود را جز در محرابش نمی‌خواند. به من مرعوب بودن
[دشمن
] داده شده است و
خداوند، در دل مشرکانی که با من فاصله راهی یک ماهه دارند، ترس و واهمه انداخته است»
در احادیث دیگر این باب، سخن از یاری شدن امام مهدی (علیه‌السّلام) با رعب و هراس است. بر این پایه، حرکت رعب و هراس، بیانی مجازی برای نشان دادن هراس دشمنان قیام از امام مهدی (علیه‌السّلام) و لشکر او دارد؛ امری که از نظر نظامی، زمینه‌ساز مهمّ شکست و هزیمت دشمنان و فراهم کننده پیروزی یاران قیام است.
پرچم تا آن‌گاه که در اهتزاز است، به لشکریان قوّت می‌بخشد و همان اندازه که در دل دشمن، هراس می‌افکند، دل دوستان و باورمندان را استوار و گام‌های آنان را در میدان جنگ، راسخ‌تر می‌گرداند. این ویژگی برای هر پرچمی و به‌گونه طبیعی وجود دارد:
«اِذا هَزَّها لَم یَبقَ مُؤمِنٌ الّا صارَ قَلبُهُ کَزُبَرِ الحَدیدِ؛
چون پرچم را به اهتزاز در می‌آورد، مؤمنی باقی نمی‌ماند، جز آن‌که دلش مانند پاره‌های آهن
[محکم
] می‌شود.»
پرچم قیام مهدوی، از هنگام برافراشته شدن، دیگر جمع نمی‌شود و در هیچ جا متوقّف نمی‌گردد و از هیچ نبردی عقب نمی‌نشیند و باز نمی‌گردد تا آن‌که سلطنت خداوند را بر همه کره خاکی بگسترد. این ویژگی که در واقع، نمایان‌گر غلبه قیام بر همه قدرت‌های معارض است، با عبارت «لا تُرَدُّ لَهُ رایَةٌ»
در احادیث باب «غلبه رایته؛ چیرگی پرچم امام (علیه‌السلام)» تکرار و مورد تاکید قرار گرفته است. افزون بر این، عبارت زیبا و مجازی «سائِرُها مِن نَصرِ اللَّهِ (علیهم‌السّلام)»
بیان می‌کند که اهتزاز پارچه پرچم قیام، نه از باد و هوا و کار طبیعت است؛ بلکه نفخه نصر الهی، آن را به جنبش در می‌آورد و چه کسی می‌تواند نور الهی را خاموش سازد؟!
چه کسی را یارای ایستادگی در برابر پرچمی است که پارچه‌اش نه از جنس پنبه و کتان و ابریشم، بلکه از برگ‌های درختان بهشت است
و دسته‌اش نه از چوب و فلز که از عمود عرش بزرگ خداوند است
و یاری‌گرانش نه تنها انسان‌ها، بلکه هزاران
فرشته نشان‌دار و
مقرّب درگاه الهی‌اند؛
همان فرشتگان فرود آمده و نشان‌دار (
منزلین و
مسوّمین) که به تصریح
قرآن در
جنگ بدر به یاری مؤمنان آمدند.
«وَلَقَد نَصَرَکُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَاَنتُمْ اَذِلَّةٌ فَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ• اِذْ تَقُولُ لِلْمُؤْمِنِینَ اَلَن یَکْفِیَکُمْ اَن یُمِدَّکُمْ رَبُّکُم بِثَلَثَةِ ءَالَفٍ مِّنَ الْمَلَلِکَةِ مُنزَلِینَ• بَلَی اِن تَصْبِرُواْ وَتَتَّقُواْ وَیَاْتُوکُم مِّن فَوْرِهِمْ هَذَا یُمْدِدْکُمْ رَبُّکُم بِخَمْسَةِ ءَالَفٍ مِّنَ الْمَلَلِکَةِ مُسَوِّمِینَ؛
و یقیناً خدا شما را در
[جنگ
] بدر، با آن که ناتوان بودید، یاری کرد. پس، از خدا پروا کنید، باشد که سپاس‌گزاری نمایید. آن‌گاه که به مؤمنان می‌گفتی: «آیا شما را بس نیست که پروردگارتان، شما را با سه هزار فرشته فرود آمده، یاری کند؟». آری، اگر شکیبایی کنید و پرهیزگاری نمایید و با همین جوش
[و خروش
] بر شما بتازند،
[همان‌گاه
] پروردگارتان شما را با پنج هزار فرشته نشان‌دار، یاری خواهد کرد».
و در هر جای دیگری که خداپرستان استقامت بورزند، بر آنان فرود می‌آیند و آنان را دلداری می‌دهند و استواردل می‌دارند و به بهشت بشارت می‌دهند.
«اِنَّ الَّذِینَ قَالُواْ رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَمُواْ تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلَلِکَةُ اَلَّا تَخَافُواْ وَ لَا تَحْزَنُواْ وَ اَبْشِرُواْ بِالْجَنَّةِ الَّتِی کُنتُمْ تُوعَدُونَ؛
در حقیقت، کسانی که گفتند: «پروردگار ما خداست»، سپس ایستادگی کردند، فرشتگان بر آنان فرود می‌آیند
[و می‌گویند
] هان! بیم مدارید و غمگین مباشید، و به بهشتی که وعده یافته بودید، شاد باشید»
حدیث‌نت، برگرفته از مقاله «ویژگی‌های پرچم قیام امام مهدی از منظر روایات» تاریخ بازیابی۱۳۹۸/۱۱/۲۱.
