• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ویژگی‌های حضرت آدم و حوا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: فضایل حضرت آدم و حوا.

پرسش: ویژگی‌های حضرت آدم و حوا چه بوده است؟

پاسخ: کلمه «آدم» ۲۵ بار در قرآن آمده است.



کلمه «آدم» در ۱۴ جا به‌تنهایی آمده است؛ در ۹ جا با کلمه «یا بنی‌آدم» یعنی به‌عنوان ابوالبشر و اصل البشر و در دو جا هم با کلمه «یا آدم اسکن أنت و زوجک» یعنی همراه با همسرش «حوا» ذکر شده است.


به‌طور کلی فضایل و ویژگی‌های حضرت آدم و حوا ـ علیهم‌السلام ـ به دو دسته تقسیم می‌شود:
الف. فضایل و ویژگی‌هایی که ایشان به‌عنوان اصل البشر آنها را دارا بودند.
ب. فضایل و ویژگی‌هایی که شامل شخص ایشان می‌شد و هیچ‌کدام از انسان‌های دیگر آن ویژگی‌ها را نداشتند.

۲.۱ - فضایل عام

فضایل عام حضرت آدم و حوا، عبارت‌اند از:

۲.۱.۱ - خلیفة‌ الله بودن

خلیفة‌ الله بودن یعنی وقتی خداوند متعال می‌فرماید: «انّی جاعل فی الارض خلیفه» و ملائکه هم در جواب می‌گویند: «أتجعل فیها من یُفسدُ فیها و یسفک الدّماء»؛ منظور کل انسانیت بود، نه شخص حضرت آدم و همسرش، هرچند در آنجا آدم و همسرش به‌عنوان اصل البشر حاضر بودند!

۲.۱.۲ - سجده ملائکه بر آدم

اینکه خداوند بعد از علم ملائکه به برتری آدم بر ملائکه، دستور سجده بر آدم را داد و ملائکه همگی سجده کردند مگر ابلیس، منظور سجده بر کل انسان‌ها بود و حضرت آدم و همسرش به نمایندگی از کل انسان‌ها مسجود ملائکه گردید.

۲.۱.۳ - ابوالبشر بودن آدم

اینکه خداوند می‌فرماید: «علّم ادم الأسماء کلّها»؛ منظور تعلیم اسماء به همه انسان‌ها است و خداوند اسم حضرت آدم را به‌عنوان اصل البشر و ابوالبشر ذکر می‌کند و تعلیم اسماء مختص ایشان نمی‌باشد.

۲.۱.۴ - تکریم آدم

خداوند آدم و فرزندان او را مورد تکریم قرار داد: «و لقد کرمنا بنی آدم...».

۲.۲ - فضایل خاص

مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان سه خصوصیت را برای آدم و همسرش ذکر می‌کند که هیچ‌کس دیگری آن خصوصیات و فضایل را نداشتند:

۲.۲.۱ - اولین مخلوق

اصطفای آدم به این معناست که او را اولین مخلوق و پدیده از نوع بنی‌بشر قرار داد و در زمین جایش داد.

۲.۲.۲ - اولین توبه‌کننده

و نیز آن جناب اولین کسی است که باب توبه برایش باز شد و درباره توبه او فرمود: «ثمّ اجتباهُ ربّه فتاب علیه و هَدی».

۲.۲.۳ - اولین روشنگر نسبت به دین

اولین کسی است که برایش دین تشریع شد، و در آن‌باره فرمود: «فاِمّا یأتینکم منّی هُدی، ممَن اتّبع هدا فلا یصلُّ و لا یَشقی».
و این خصوصیاتی که ذکر شد، از مختصات حضرت آدم و همسرش می‌باشد و فضایل بسیار بزرگی است که کسی چنین فضایلی ندارد.


البته غیر از این سه خصوصیت که مرحوم علامه برای حضرت آدم و همسرش ـ علیهم‌السلام ـ قائل شدند، خصوصیات بسیار زیادی برای آنها هست که شاید اشاره به همه آنها لازم نباشد؛ اما به جهت تکمیل‌تر شدن بحث به پاره‌ای از خصوصیات و فضایل دیگر ایشان می‌پردازیم:

۳.۱ - ورود به بهشت

حضرت آدم و حوا، ‌اولین کسانی بودند که قبل از این دنیا و بعد از این دنیا وارد بهشت شده و در آنجا زندگی کردند. و مرحوم علامه با استفاده از روایتی که زراره از امام صادق ـ علیه‌السلام ـ و روایات دیگری که در این خصوص هست مکان بهشت آدم و همسرش ـ علیهم‌السلام ـ را که قبل از هبوط در آنجا خلق شد و از آنجا هبوط کرد، در آسمان‌ها می‌دانند.


۳.۲ - مشاهده شیطان

از امثال آیه «فقلنا یا آدم اِنّ هذا عدوّ لک و لزوجک» که خداوند با کلمه هذا اشاره به شیطان کرده است فهمیده می‌شود که خدا شیطان را به آدم و همسرش نشان داده بود.

۳.۳ - بدون پدر و مادر

حضرت آدم و حوا اولین نوع از انسان‌ها می‌باشند که نه پدر دارند و نه مادر که این خصوصیت مختص این دو بزرگوار می‌باشد و کسان دیگری این خصوصیات را ندارند.

۳.۴ - اولین پیامبر در زمین

حضرت آدم ـ علیه‌السلام ـ اولین پیامبر روی زمین می‌باشد؛ زیرا ایشان اولین کسی بوده که وحی برای او نازل شده است.

۳.۵ - اولین وضع‌کننده خط

نخستین واضع خط،‌ آدم ابوالبشر ـ علیه‌السلام ـ بود.
[۲۸] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص ۷.



۱. بقره(۲)، آیه۳۱، ۳۳، ۳۴، ۳۵ و ۳۷.    
۲. آل‌عمران(۳)،آیه۳۳.    
۳. آل‌عمران(۳)، آیه۵۹.    
۴. مائده(۵)، آیه۲۷.    
۵. اعراف(۷)، آیه۱۱.    
۶. اعراف(۷)، آیه۱۹.    
۷. اعراف(۷)، آیه۲۶ و ۲۷.    
۸. اعراف(۷)، آیه۳۱ و ۳۵.    
۹. اعراف(۷)، آیه۱۷۲.    
۱۰. اسراء(۱۷)، آیه۶۱.    
۱۱. اسراء(۱۷)، آیه۷۰.    
۱۲. کهف(۱۸)، آیه۵۰.    
۱۳. مریم(۱۹)، آیه۵۸.    
۱۴. طه(۲۰)، آیه۱۱۵.    
۱۵. طه(۲۰)، آیه۱۱۶.    
۱۶. طه(۲۰)، آیه۱۱۷.    
۱۷. طه(۲۰)، آیه۱۲۰.    
۱۸. طه(۲۰)، آیه۱۲۱.    
۱۹. یس(۲۶)،آیه۶۰.    
۲۰. بقره(۲)، آیه۳۰.    
۲۱. بقره(۲)، آیه۳۰.    
۲۲. بقره(۲)، آیه۳۱.    
۲۳. علامه طباطبایی، محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۳، ص۱۶۴، ذیل آیه ۳۳ آل‌عمران.    
۲۴. علامه طباطبایی، محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۱۱۴ ۱۱۷، ذیل بحث روایی آیات ۳۰ ۳۱ سوره بقره.    
۲۵. علامه طباطبایی، محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص ۱۲۰، ذیل بحث روایی آیات ۳۰ ۳۱ سوره بقره.    
۲۶. علامه طباطبایی، محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱، ص۱۳۱، سوره بقره، ذیل آیه ۳۶.    
۲۷. سیوطی، جلال‌الدین، الاتقان، ج۲، ص۳۶۲.    
۲۸. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص ۷.



سایت اندیشه قم    


رده‌های این صفحه : تاریخ انبیاء | حضرت آدم | قصص قرآنی




جعبه ابزار