• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مجازات اهانت به مقدسات دینی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: مقدسات دینی، مجازات، سب، ارتداد، مفهوم اهانت.

پرسش: مجازات اهانت به مقدسات دینی چیست؟

پاسخ: هرگاه جرم اهانت به صورت سب پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) و ائمه (علیهم‌السلام) و حضرت زهرا (علیهاالسلام) باشد، مجازات آن قتل است.
هرگاه اهانت به شکل ارتداد نمود پیدا کند، حکم آن که عبارت از قتل مرد مرتد فطری و قتل مرد مرتد ملی بعد از ردّ درخواست توبه توسط وی و حبس ابد برای زن مرتده بعد از رد درخواست توبه توسط وی، اجرا می‌شود.
هرگاه اهانت در حد سب و ارتداد نباشد، ‌ماهیت تعزیری خواهد داشت و قانون‌گذار، مجازات آن را در ماده ۵۱۳، یک تا پنج سال حبس تعیین کرده است و هرگاه اهانت نسبت به بنیان‌گذار و مقام معظم رهبری باشد، مجازات آن طبق ماده ۵۱۴ حبس از شش ماه تا دو سال است.



مجازات شخص اهانت‌کننده به مقدسات اسلامی دارای دو نوع ماهیت حدّی و تعزیری است.

۱.۱ - اهانت به صورت سب

هرگاه جرم اهانت به صورت سب پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) و ائمه (علیهم‌السلام) و حضرت فاطمه زهرا (علیهاالسلام) باشد، مجازات آن قتل است. البته لازم به ذکر است که اجرای این مجازات از نظر مشهور فقها نیازی به طی مراحل دادرسی و محاکمه ندارد و بلکه بدون آن بر شنونده سب تحت شرایطی (مثل عدم وجود خوف بر نفس، عرض و مال معتد، و قتل مرتکب سبّ) واجب است.
منتها در صورت دست‌گیری باید اتهام در دادگاه براساس موازین حقوقی ثابت شود.

۱.۲ - اهانت به صورت ارتداد

هرگاه اهانت به شکل ارتداد نمود پیدا کند، حکم آن که عبارت از قتل مرد مرتد فطری و قتل مرد مرتد ملی بعد از ردّ درخواست توبه توسط وی و حبس ابد برای زن مرتده بعد از رد درخواست توبه توسط وی، اجرا می‌شود.


اگر اهانت به حد ارتداد و سب نرسد، مجازات آن ماهیت تعزیری خواهد داشت، هرچند در پاره‌ای از موارد مجازات تعزیری آن به شکل ثابت تعیین شده است؛ مثلاً هرگاه کسی عمداً در کعبه مرتکب برخی اعمال خیلی موهن شود (که در کتب فقهی مشخص شده است) از آنجا و از حرم بیرون می‌برند و به عنوان مجازات می‌کشند.
با توجه به اینکه هرگاه اهانت در حد سب و ارتداد نباشد، ‌ماهیت تعزیری خواهد داشت ـ چنان‌که گذشت ـ قانون‌گذار، مجازات آن را در ماده ۵۱۳، یک تا پنج سال حبس تعیین کرده است و هرگاه اهانت نسبت به بنیان‌گذار و مقام معظم رهبری باشد، مجازات آن طبق ماده ۵۱۴ حبس از شش ماه تا دو سال است.


در پایان خاطر نشان می‌شود با توجه به اینکه مفهوم اهانت و مصادیق مقدسات در قانون ذکر نشده است و مفهوم اهانت یک مفهوم شناور و عرفی است، قاضی رسیدگی‌کننده بایستی همه جوانب مسئله ـ به ویژه شخصیت متهم، اوضاع و احوال جرم ـ و عرف محلی را که اهانت در آن صورت گرفته است، مورد کنکاش دقیق قضایی قرار داده و نفع متهم را به موجب اصل تفسیر مضیق در نظر داشته باشد. البته اهانت هرگاه به وسیله مطبوعات باشد، هیئت منصفه که نماینده عرف جامعه است، حساسیت موضوع را نسبت به قاضی کمتر خواهد کرد.


۱. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۴۱، ص۴۳۲، دار احیاء التراث العربی.    
۲. خویی، ابوالقاسم، تکملة المنهاج، ص۴۵، مسئله ۲۱۴، کتاب الحدود، چاپ سازمان مهر، ۱۳۶۳ش.    
۳. خویی، ابوالقاسم، تکملة المنهاج، ص۵۵، بحث ارتداد و مسئله ۲۷۱، کتاب الحدود، چاپ سازمان مهر، ۱۳۶۳ش.    
۴. خویی، ابوالقاسم، تکملة المنهاج، ص۵۸، مسئله ۲۹۱، کتاب الحدود، چاپ سازمان مهر، ۱۳۶۳ش.    




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «مجازات اهانت به مقدسات دینی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۲/۰۸.    







جعبه ابزار