• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

طوفان حضرت نوح

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: طوفان نوح، نسل حضرت نوح.
پرسش: آیا عذاب در زمان حضرت نوح ـ علیه‌السلام ـ همه کره زمین را دربر گرفت یا نه؟ اگر همه کره زمین را دربر گرفت آیا حضرت نوح ـ علیه‌السلام ـ از کل نژادهای کره زمین در کشتی برده بود؟ اگر بردند آیا کل نژادهای موجودات در منطقه حضرت نوح ـ علیه‌السلام ـ موجود بوده یا خیر؟ به‌عنوان مثال آیا انسان سفید و سیاه و زردپوست در کشتی آن حضرت موجود بوده که بگوییم این انسان‌های فعلی از آن نسل هستند؟



درباره این‌که طوفان حضرت نوح علیه‌السلام همه کره زمین را دربر گرفته یا فقط منطقه محل سکونت قوم نوح را شامل شده، بین علما و مفسران اختلاف نظر وجود دارد.

۱.۱ - دیدگاه اول

برخی عمومیت عذاب را پذیرفته و گفته‌اند: هرچند قرآن صراحتاً به این موضوع اشاره‌ای نداشته، ولی از ظاهر برخی آیات چنین برمی‌آید که این عذاب عمومی بوده است. این‌که در سوره نوح کلمه «الأرض» به‌صورت مطلق ذکر شده، نشان از این دارد که کل زمین آب فرا گرفته بود. هم‌چنین می‌توان این معنا را از آیه شریفه «ای زمین آب‌هایت را فرو ببر» برداشت کرد. و با توجه به این‌که رسالت حضرت نوح ـ علیه‌السلام ـ جهانی بوده، این مطلب اقتضا دارد که عذاب الهی نیز همه زمین را دربر بگیرد. یکی دیگر از این شواهد، دستور همراه بردن یک جُفت از هر نوع حیوان است.

۱.۲ - دیدگاهی در تورات

علامه طباطبایی (ره) نقل می‌کند که در تورات موجود چنین آمده: «پروردگار فرمان داد جنس این بشر را که من آفریده‌ام از روی زمین محو کنید، هم انسان را و هم همه چهارپایان و جنبندگان و مرغان هوا را». همه این موارد دلالت می‌کنند که عذاب الهی فراگیر بوده است.

۱.۳ - دیدگاهی در تفسیر نمونه

اما با این حال، احتمال منطقه‌ای بودن طوفان نوح، به‌طور‌کلی منتفی نیست؛ زیرا ممکن است که منظور از «الأرض» همان منطقه محل سکونت حضرت نوح ـ علیه‌السلام ـ باشد. به‌ویژه این‌که نازل شدن این عذاب، فقط برای مجازات قوم نوح بود. لذا برخی علما همین نظر را پذیرفته‌اند.
[۸] قلمونی حسینی، محمد رشید بن علی‌رضا، تفسیر القرآن الحکیم (تفسیر المنار)، ج ۱۲، ص ۸۸، الهیئة المصریة العامة للکتب، قاهر، ۱۹۹۰م.


۱.۴ - دیدگاه علامه طباطبایی

با این همه، علامه طباطبایی (ره)، قول اول را پذیرفته و می‌گوید: «نمی‌توان منکر شد که ظاهر قرآن دلالت می‌کند که طوفان همه کره زمین را دربر گرفته و همه انسان‌ها به‌جز کسانی که بر کشتی سوار بودند، غرق شدند و قرینه قابل قبولی برای کنار گذاشتن این ظهور وجود ندارد».

۱.۴.۱ - روایتی از عیاشی

هم‌چنین روایاتی نیز بر تأیید این نظر وجود دارد. عیاشی در تفسیرش نقل کرده که بعد از تمام شدن طوفان، زمین فقط آب‌هایی را که از خودش جوشیده بود، بلعید و آب‌هایی را که از آسمان باریده بود، فرو نبرد؛ و این آب‌ها به‌صورت دریاها بر سطح زمین و در اطراف دنیا باقی ماندند.

۱.۴.۲ - روایتی از امام صادق

در روایتی از امام صادق علیه‌السلام نقل شده است:
«همه دنیا در زیر آب غرق شد».


اما درباره بخش دوم پرسش باید گفت:

۱.۱ - دیدگاه اول

به نظر بیشتر مفسران
[۱۳] مغنیه، محمدجواد، تفسیر الکاشف، ج ۶، ص ۳۴۴، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.

اختلاف نژادها بعد از وقوع طوفان حضرت نوح علیه‌السلام و در نسل آن حضرت به وجود آمده است و همان‌طور که در قرآن نیز به آن اشاره شده، همه انسان‌های روی کره زمین از نسل حضرت نوح ـ علیه‌السلام ـ و همراهان او هستند.

۲.۲ - دیدگاه دوم

بلکه گفته شده که همه انسان‌های کنونی از نسل حضرت نوح بوده و منتسب به یکی از سه فرزندان او به نام‌های سام، حام و یافث هستند و به همین دلیل است که حضرت نوح را ابوالبشر ثانی لقب داده‌اند.

۲.۳ - ددیگاه سوم

و برخی نیز به‌صورت تفصیلی گفته‌اند که عرب، روم، فارس و اصناف عجم از نسل سام هستند و سودان حبشه و زنگی‌ها و غیر آنها از نسل حام هستند و تُرک و چین و یأجوج و مأجوج و صقالبه از نسل یافث هستند.
[۱۹] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: بلاغی‌، محمدجواد، ج ۵، ص ۲۴۸، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.


۲.۴ - دیدگاه چهارم

هر چند برخی مفسران درباره این‌که آیا مردم روی زمین همه از دودمان نوح هستند گفته‌اند: «آنچه درباره منتهی شدن تمام نژادهای روی زمین به فرزندان نوح مشهور است ثابت نیست».

۲.۵ - یادآوری یک نکته

ضمناً باید توجه داشت که میان حضرت آدم علیه‌السلام و نوح ـ علیه‌السلام ـ ده پدر فاصله بود که همگی از پیامبران و اوصیا بودند. و این یعنی فاصله بین این دو پیامبر آن‌قدر زیاد نبوده که فرصت منشعب شدن نژادهای مختلف پیش آمده باشد.


۱. نوح (۷۱)، آیه ۲۶.    
۲. هود (۱۱)، آیه ۴۴.    
۳. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۹، ص ۱۰۲، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.    
۴. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۲۵۵، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.    
۵. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۲۵۲، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۹، ص ۱۰۳، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.    
۷. خطیب عبدالکریم، التفسیر القرآنی للقرآن، ج ۵، ص ۴۶۵، ‌دارالفکر العربی، قاهره، بی‌تا.    
۸. قلمونی حسینی، محمد رشید بن علی‌رضا، تفسیر القرآن الحکیم (تفسیر المنار)، ج ۱۲، ص ۸۸، الهیئة المصریة العامة للکتب، قاهر، ۱۹۹۰م.
۹. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۰، ص ۲۶۶، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.    
۱۰. عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، محقق و مصحح:رسولی محلاتی، هاشم، ج ۲، ۱۴۹، المطبعة العلمیة، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۰ق.    
۱۱. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق و مصحح:موسوی جزائری، سید طیب،‌ ج ۱، ص ۳۲۸، دارالکتاب، قم، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.    
۱۲. شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه:شیخ آقابزرگ تهرانی، تحقیق:قصیر عاملی، احمد، ج ۸، ص ۵۰۶، دار احیاء التراث العربی، بیروت، بی‌تا.    
۱۳. مغنیه، محمدجواد، تفسیر الکاشف، ج ۶، ص ۳۴۴، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
۱۴. نیشابوری، محمود بن ابوالحسن، إیجاز البیان عن معانی القرآن، تحقیق:القاسمی‌، دکتر حنیف بن حسن، ج ۲، ص ۷۰۰، دارالغرب الاسلامی، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.    
۱۵. ملاحویش آل غازی، عبدالقادر، بیان المعانی، ج ۳، ص ۴۵۱، مطبعة الترقی، دمشق، چاپ اول، ۱۳۸۲ق.    
۱۶. صافات (۳۷)، آیه ۷۷.    
۱۷. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ص ۲۳۹ ۲۴۰، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.    
۱۸. ملاحویش آل‌غازی، عبدالقادر، بیان المعانی، ج ۳، ص ۱۲۷، مطبعة الترقی، دمشق، چاپ اول، ۱۳۸۲ق.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: بلاغی‌، محمدجواد، ج ۵، ص ۲۴۸، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۱۹، ص ۸۴، دارالکتب الاسلامیة، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.    
۲۱. عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، محقق و مصحح:رسولی محلاتی، هاشم، ج ۱، ۳۱۰، المطبعة العلمیة، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۰ق.    



پایگاه اسلام کوئست.    


رده‌های این صفحه : تاریخ انبیاء | حضرت نوح | قصص قرآنی




جعبه ابزار