• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

خانه حضرت زهرا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: درب خانه حضرت زهرا سلام‌الله‌علیه.
پرسش: آیا صحیح است که خانه حضرت فاطمه ـ سلام‌الله‌علیه ـ درب نداشته است؟





۱.۱ - اولاً:

باید گفت: در زمان پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ بنا بر روایات و اخبار تاریخی بسیار، درهای چوبی از جنس‌های مختلف از جمله از جنس چوب عرعر، ساج، حصیر یا شاخه خرما و غیره وجود داشت است. و بر این مطلب شواهدی نیز وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می‌شود.

۱.۱.۱ - حدیثی از هلال

۱- محمد بن هلال در حدیثی ‌آورد است: «و درب حجره عایشه به‌سوی شام بود و یک لنگه از چوب عرعر
[۱] عرعر، سروکوهی است.
یا ساج
[۲] ساج، درخت تنومند و ستبر، چوب آن سیاه و سنگین است و تقریباً نم خاک و زمین آن را نمی‌پوشاند که در سرزمین هند می‌روید.
[۳] سمهودی، علی بن احمد مصری، وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج ۲، ص ۵۴۲.
داشت.»
[۴] سمهودی، علی بن احمد مصری، وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج ۲، ص ۴۵۹ ـ ۴۶۰.
که سمهودی می‌گوید: «این سخن مستند به گفته ابن عساکر است که می‌گوید: و در خانه، شامی بود (یعنی رو به شام باز می‌شد) و در مدت زندگانی عایشه قفل نداشت.»
[۵] سمهودی، علی بن احمد مصری، وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج ۲، ص ۴۵۹ ـ ۴۶۰، ص ۵۴۲.


۱.۱.۲ - روایتی از معیقب

۲- معیقب گفت: «رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ زیر گنبدی از شاخ‌و‌برگ‌های خرما که درش از حصیر بود، معتکف شد....»
[۶] سمهودی، علی بن احمد مصری، وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج ۲، ص ۴۶۰ ـ ۴۸۵.
که چنین روایتی از ابی حازم غلام آزاد شده انصار هم نقل شده است.
[۷] سمهودی، علی بن احمد مصری، وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج ۲، ص ۴۵۲، به نقل از طبرانی در معجم الکبیر و معجم الاوسط.


۱.۱.۳ - سخن عایشه

۳- عایشه در قصه نماز پدرش برای مردم گفت: «رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ دری را ـ بین خود و مردم ـ باز کرد و پرده‌ای را کنار زد...»
[۸] ابن ماجه، سنن، بیروت، دارالفکر، ج ۱، ص ۵۱۰.


۱.۱.۴ - حدیث ازدواج حضرت زهرا

۴- در حدیث ازدواج حضرت فاطمه ـ سلام‌الله‌علیه ـ آمده است که: «رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ علی ـ علیه‌السلام ـ و فاطمه ـ سلام‌الله‌علیه ـ را فرمود که به خانه‌شان بروند؛ سپس برایشان دعا کرد و درب را به روی آن دو بست».

۱.۱.۵ - روایتی از امام کاظم

۵- امام کاظم ـ علیه‌السلام ـ از پدرش نقل نمود که فرمود: «رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ علی ـ علیه‌السلام ـ و فاطمه ـ سلام‌الله‌علیه ـ و حسن و حسین ـ علیهما‌السلام ـ را جمع کرد و درب خانه را بست.
[۱۵] همان، ج ۲۴، ص ۴۰۶.


۱.۱.۶ - روایتی از جابر

۶- جابر گفت: «رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ دستور داد که در خانه‌ها را ببندیم و در مشک‌های آب را محکم کنیم و چراغ‌ها را خاموش کنیم.»
[۱۹] احمد بن حنبل، مسند احمد، دار صادر بیروت، ج ۳، ص ۳۶۳.

متون حاوی این نوع تعابیر فراوان است و به حد تواتر می‌رسد و مجالی برای استقصای آن نیست.

۱.۲ - ثانیاً:

اما اگر در برخی از روایات از پرده در کنار درها یا از پرده به‌تنهایی سخن به میان آمده است، این پرده علاوه بر درب بود که از وجود درب بی‌نیازشان نمی‌کرد، درب منطقه خشک و گرمسیری حجاز و هنگام گرما در را باز می‌کردند تا از هوای خنک استفاده کنند و در هنگام سرما درب را می‌بستند تا از سرما محفوظ باشند و پرده تنها در هنگام باز بودن درب مانع از دید مردم می‌بود که بر این مدعی هم دلایل بسیاری وجود دارد که فقط به چند مورد از آنها اشاره می‌کنیم:

۱.۲.۱ - روایتی از ابوذر

۱- ابوذر از رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ نقل کرده است که: «هرگاه مردی از مقابل درب باز بدون پرده بگذرد و در آن نگاه کند، گناهی بر او نیست؛ بلکه اهل خانه خطاکارند.»
[۲۰] احمد بن حنبل، مسند احمد، دار صادر بیروت، ج ۳، ص ۱۵۳.


۱.۲.۲ - روایتی از امام صادق

۲. در حدیثی از امام صادق ـ علیه‌السلام ـ آمده است: «پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ پیش از وفاتش دستور داد که هرکس در خانه است جز علی ـ علیه‌السلام ـ بیرون رود و فاطمه ـ سلام‌الله‌علیه ـ بین پرده و درب بود...»


روایاتی نیز در خصوص هجوم عمر به خانه حضرت زهرا ـ سلام‌الله‌علیه ـ وجود دارد که عمر خود با لگد به درب خانه حضرت فاطمه ـ سلام‌الله‌علیه ـ کوبید؛ درحالی‌که آن حضرت پشت در بود و این روایات حتی در کتب اهل‌سنت نیز آمده است:

۲.۱ - روایتی از عیاشی و مجلسی

۱. «عمر لگدی به در زد و در را که از شاخه خرما بود، شکست؛ سپس وارد خانه شد...»

۲.۲ - حدیث بیعت ابوبکر

۲. در حدیث بیعت ابوبکر آمده: «سپس عمر بپا خاست، گروهی نیز با او راه افتادند تا به در خانه فاطمه ـ سلام‌الله‌علیه ـ رسیدند، درب را کوبیدند... عمر با عده‌ای باقی ماند. علی ـ علیه‌السلام ـ را بیرون آوردند و نزد ابوبکر بردند.»


پس با اين اوصاف و دلايل خانه حضرت علی ـ علیه‌السلام ـ درب داشت است و بعيد است كه خانه‌ای بوده باشد كه در نداشته باشد؛ چراكه انسان همواره در فكر امنیت مالی و جانی خود است و با هر امكاناتی سعی می‌كند امنيتی نسبی را برای خود و خانواده‌اش فراهم كند.


۱. عرعر، سروکوهی است.
۲. ساج، درخت تنومند و ستبر، چوب آن سیاه و سنگین است و تقریباً نم خاک و زمین آن را نمی‌پوشاند که در سرزمین هند می‌روید.
۳. سمهودی، علی بن احمد مصری، وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج ۲، ص ۵۴۲.
۴. سمهودی، علی بن احمد مصری، وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج ۲، ص ۴۵۹ ـ ۴۶۰.
۵. سمهودی، علی بن احمد مصری، وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج ۲، ص ۴۵۹ ـ ۴۶۰، ص ۵۴۲.
۶. سمهودی، علی بن احمد مصری، وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج ۲، ص ۴۶۰ ـ ۴۸۵.
۷. سمهودی، علی بن احمد مصری، وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج ۲، ص ۴۵۲، به نقل از طبرانی در معجم الکبیر و معجم الاوسط.
۸. ابن ماجه، سنن، بیروت، دارالفکر، ج ۱، ص ۵۱۰.
۹. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ریاض، مکتبه المعارف بیروت و مکتبه النصر، ج ۵، ص ۲۷۶.    
۱۰. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۱۲۲.    
۱۱. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۱۴۳.    
۱۲. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۱۰۱، ص ۸۹.    
۱۳. علی ابن عیسی اربلی، کشف الغمه فی معرفه الأئمه، بیروت، دارالکتاب الاسلامی، ج ۱، ص ۳۵۲.    
۱۴. علی ابن عیسی اربلی، کشف الغمه فی معرفه الأئمه، بیروت، دارالکتاب الاسلامی، ج ۱، ص ۳۷۲.    
۱۵. همان، ج ۲۴، ص ۴۰۶.
۱۶. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۳۸، ص ۸۱.    
۱۷. ابوالفتح محمد بن علی کراجکی، کنزالفوائد، بیروت، دارالاضواء، ص ۱۹۰.    
۱۸. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۷۳، ص ۱۷۷.    
۱۹. احمد بن حنبل، مسند احمد، دار صادر بیروت، ج ۳، ص ۳۶۳.
۲۰. احمد بن حنبل، مسند احمد، دار صادر بیروت، ج ۳، ص ۱۵۳.
۲۱. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۲۲، ص ۴۷۹ ۴۸۰.    
۲۲. شیخ ابونصر محمد بن مسعود عیاشی، تفسیر عیاشی، تهران، المکتبه العلمیه الاسلامیه، ۳۲۰ ه‌، ج ۲، ص ۶۸.    
۲۳. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج ۲۸، ص ۲۲۸.    
۲۴. ر.ک:دینوری، عبدالله بن مسلم بن قتیبه، الامامه و السیاسه، ج ۱، ص ۲۰.    



سایت اندیشه قم    


رده‌های این صفحه : تاریخ معصومان | حضرت زهرا




جعبه ابزار