حسن ختام دعای فرج
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: حُسن مطلع، حُسن ختام، دعای فرج، دعا، قرآن.
پرسش: بعد از دعای فرج (اللّهم کن لولیک...) جمله برحمتک یا ارحم الرحمین ادامه دعا است یا خیر؟
پاسخ: «برحمتک یا ارحم الراحمین» جزء متن
دعا نیست و به عنوان «حُسن ختام»، دعا را با این جمله زیبا که از
اسمای الهی است، به پایان می‌بریم. بدون آن‌که آن جمله را جزء
دعای فرج بشماریم.
به طور کلی، هر دعایی برای شروع از «حُسن مطلع» (نیکویی آغاز) و در پایان از «حُسن ختام» (... پایان) خاص برخوردار است.
قرآن کریم نیز این چنین است.
طبق
حدیث شریف از
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم) که فرموده است: «
کلّ امر خطیر ذی بال لا یبدؤ فیه باسم الله، فهو ابتر؛
هر امر مهم و با اهمیتی، که با نام
خدا و «
بسم الله»، آغاز نشود، ناتمام و بی‌نتیجه می‌ماند».
بنابراین هر کاری باید از «حُسن مطلع» و «حُسن ختام» خاص برخوردار باشد.
در فرهنگ
اسلام، «حُسن مطلع» و سرآغاز هر کاری، ذکر «
بسم الله الرّحمن الرّحیم» است.
در فرهنگ قرآن نیز مسئله این‌گونه است. به عنوان مثال، در فرهنگ
قرائت قرآن، «حُسن ختامش»، گفتن «
صَدَقَ اللهُ العلی العظیم» است. هرچند این عبارت جزء جملات قرآنی نیست، ولی به عنوان «حُسن ختام»، بعد از
قرائت و
تلاوت قرآن خوانده می‌شود.
دعاها نیز این‌گونه هستند و هر دعایی براساس محتوا و مضامین خاصی که دارد با یک «حُسن ختام» خاصی پایان می‌گیرد؛ به عنوان مثال:
«حُسن ختام» در
دعای توسل «
آمین یا رَبّ العالمین» است.
در
دعای ندبه «حُسن ختام»، «
یا اَرْحم الرّاحمین» است ... .
دعای فرج نیز از این قاعده مستثنا نیست. به عنوان «حُسن مطلع» با «بسم الله الرّحمن الرّحیم» آغاز می‌شود و به عنوان «حُسن ختام»، با «برحمتک یا ارحم الراحمین»، پایان می‌یابد. در صورتی که نه «بسم الله الرّحمن الرّحیم»، جزء آغاز دعای فرج است و نه «برحمتک یا ارحم الراحمین»، جزء پایان
دعا؛ ولی به عنوان «حُسن ختام»، در پایان دعای فرج، همانند گفتن «صدق الله العلیّ العظیم» در پایان قرائت و
تلاوت قرآن کریم است.
با این بیان روشن شد که «
برحمتک یا ارحم الراحمین» جزء متن دعا نیست و به عنوان «حُسن ختام»، دعا را با این جمله زیبا که از
اسمای الهی است، به پایان می‌بریم. بدون آن‌که آن جمله را جزء دعای فرج بشماریم.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «حسن ختام دعای فرج»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۰۴/۲۸.
