• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

جانشین امام زمان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



کلیدواژه: قیام امام زمان (عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف)، قیامت، رجعت، امام زمان (عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف).

پرسش: آیا بعد از قیام امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) کسی جانشین ایشان هست یا نه؟

پاسخ: درباره موضوع مورد پرسش دو دسته روایات داریم. برخی روایات سخن از برگشت امام حسین (علیه‌السلام) به دنیا و دیگر اولیای الهی و حکومت کردن تعدادی از آن‌ها می‌گویند و دسته دوم سخن از متصل بودن حکومت حضرت بعد از مرگ یا شهادت امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) به قیامت می‌گویند؛ ولی با توجه به اینکه می‌توان روایاتی را که از قیامت سخن می‌گفتند حمل بر رجعت اولیای الهی و سران کفر کرد که خود قیامتی صغرا است و از طرفی این همه انتظار و ... با طولانی بودن حکومت می‌سازد، چه‌بسا روایتی که از حکومت دیگر ائمه می‌گویند، به واقع نزدیک‌تر باشند.




در اینکه چه کسی جانشین امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) می‌شود دو دسته روایات داریم:

۱.۱ - رجعت امام حسین و امامان دیگر

روایاتی که مسئله رجعت امام حسین (علیه‌السلام) و امامان دیگر را بیان نموده‌اند.

۱.۱.۱ - روایت امام صادق

از جمله روایت امام صادق (علیه‌السلام) که در ذیل آیه شریفه «ثُمَّ رَدَدْنَا لَکُمُ الْکَرَّةَ عَلَیْهِمْ وَاَمْدَدْنَاکُمْ بِاَمْوَالٍ وَبَنِینَ وَجَعَلْنَاکُمْ اَکْثَرَ نَفِیرًا» می‌فرماید: «مقصود زنده شدن دوباره امام حسین (علیه‌السلام) و هفتاد نفر از اصحابش در عصر امام زمان (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) است ... . پس حضرت امام حسین (علیه‌السلام) متولی غسل و کفن و حنوط و دفن امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) می‌شود و هرگز امام را جز امام غسل نمی‌دهد.
[۳] حکیمی، محمد، عصر زندگی، ص۴۴، قم، بوستان کتاب، دفتر تبلیغات، چ۵.


۱.۱.۲ - روایتی دیگر

و در روایتی دیگر از امام صادق (علیه‌السلام) آمده است: «اول کسی که رجعت می‌کند، حضرت امام حسین (علیه‌السلام) است و آن مقدار حکومت و رهبری خواهد کرد که از پیری موهای ابروهای او بر روی دیده‌اش آویخته شود و بعد از امام حسین (علیه‌السلام) از حکومت کردن امام علی (علیه‌السلام) و دیگر اولیای الهی سخن به میان آمده است.

۱.۲ - برپایی قیامت پس از شهادت امام مهدی

روایاتی که می‌گویند چون قائم آل‌محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) از دنیا برود یا شهید شود، چهل روز پس از آن قیامت بر پا می‌گردد و مردگان از گورها به درآیند و برای حساب و جزای محشر آماده گردند و...».
[۵] شیخ مفید، الارشاد، ص۷۰۸، ترجمه ساعدی، خراسانی، کتاب‌فروشی اسلامیه.


۱.۲.۱ - دیدگاه شیخ حر عاملی

گفتنی است شیخ حر عاملی (رحمة‌الله‌علیه) می‌نویسد: شاید چهل روز، ایام رجعت باشد و این عدد اشاره به کمی دوران حضرتش باشد؛ چون مقدار زیاد را با (عدد) هفتاد و مقدار کم را با عدد کمتر معرفی می‌کنند، و یا اینکه هر روزی برابر هزار سال باشد چنانکه می‌فرماید: «یک روز نزد پروردگارت، مثل هزار سالی است که شما می‌شمارید» و شاید مراد از قیامت در روایات دسته دوم، قیامت صغرا یعنی رجعت باشد و اطلاق قیامت بر رجعت مانعی ندارد؛ زیرا ممکن است قیامت بر هر دو اطلاق شود.


خلاصه سخن: در این رابطه دو دسته روایات داریم. برخی روایات سخن از برگشت امام حسین (علیه‌السلام) به دنیا و دیگر اولیای الهی و حکومت کردن تعدادی از آن‌ها می‌گویند و دسته دوم سخن از متصل بودن حکومت حضرت بعد از مرگ یا شهادت امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) به قیامت می‌گویند؛ ولی با توجه به اینکه می‌توان روایاتی را که از قیامت سخن می‌گفتند حمل بر رجعت اولیای الهی و سران کفر کرد که خود قیامتی صغرا است و از طرفی این همه انتظار و... با طولانی بودن حکومت می‌سازد، چه‌بسا روایتی که از حکومت دیگر ائمه می‌گویند، به واقع نزدیک‌تر باشند.



۱. عدالت گستر جهان، ابراهیم امینی.
۲. مهدی موعود، مکارم شیرازی.



۱. اسراء/سوره۱۷، آیه۶.    
۲. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۱، ص۵۶، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۱۰ جلدی.    
۳. حکیمی، محمد، عصر زندگی، ص۴۴، قم، بوستان کتاب، دفتر تبلیغات، چ۵.
۴. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۳، ص۴۶، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۱۰ جلدی.    
۵. شیخ مفید، الارشاد، ص۷۰۸، ترجمه ساعدی، خراسانی، کتاب‌فروشی اسلامیه.
۶. حر عاملی، محمد بن حسن، الایقاظ من الهجمة، ص۴۰۰.    




سایت ‌اندیشه قم، برگرفته از مقاله «جانشین امام زمان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۰۸/۱۷.    







جعبه ابزار