تعدد زوجات ائمه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: تعدد زوجات،
ائمه.
پرسش: در مورد ازدواج‌های متعدد امامان توضیح دهید؟
پاسخ: مسلماً ازدواج‌های ائمه، با توجه به موقعیت و جایگاه ایشان در
اجتماع بی‌دلیل نبوده است؛ همچنان‌که
پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ اهدافی را از تعدد ازدواج‌های خود دنبال می‌کرد.
از جمله حکمت‌های ازدواج‌های
ائمه اطهار، می‌توان به تداوم نسل اهل‌بیت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله، حفظ سلسله ائمه معصوم ـ علیهم‌السلام ـ و ارائه الگوی رفتاری در رابطه با برقراری
عدالت در میان زنان اشاره کرد.
مسلماً ازدواج‌های ائمه با توجه به موقعیت و جایگاه ایشان در اجتماع بی‌دلیل نبوده است؛ همچنان‌که پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ تا زمانی که در
مکه بود و شرایط اقتضا نمی‌کرد، به‌جز
خدیجه همسری نداشت و بعدها نیز در ازدواج‌های مکرر خود، اهدافی را دنبال می‌نمودند.
محافظت از
یتیمان و درماندگان و
حفظ آبرو ی اشخاص آبرومند بود؛ مثل ازدواجی که با
زینب بنت خزیمه کردند.
برای
تبلیغ دین و جلب قلوب
دشمنان این کار را صورت داده‌اند؛ مثل ازدواجشان با
جویریه.
در پی
اهداف سیاسی بودند؛ مثل نکاح با عایشه و صفیه.
با این ازدواج قصد داشتند،
قوانین شرعی را وضع کنند و سنت‌های غلط جاهلی را از بین ببرند؛ مثل ازدواجی که با
زینب بنت جحش نمودند.
در این رابطه دلایلی را هم می‌توان برای تعدد ازدواج‌های ائمه برشمرد؛ از جمله دوام نسل اهل‌بیت
پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله ـ است؛ فشارهای شدیدی که در زمان
خلفای اموی و عباسی برای از بین بردن اسلام اصیل صورت می‌گرفت، به‌گونه‌ای بود که اتهام دوستی علی ـ علیه‌السلام ـ به کسی، از اتهام
کفر و بدبینی بدتر شمرده می‌شد و عواقب وخیم‌تری در پی داشت.
ترتیبی داده شده بود که در حل و فصل امور، شهادت هیچ‌یک از خاندان علی ـ علیه‌السلام ـ و شیعیانشان را نپذیرند.
نابود کردن اولاد پیامبر، از مهم‌ترین اصول
خلفا به‌شمار می‌رفت که نمونه بارز آن،
ماجرای کربلا بود.
از جمله علل دیگری که در این رابطه می‌توان
ذکر کرد، حفظ سلسله ائمه معصوم بوده است. تعدد همسران و بالطبع تعدد فرزندان تا حدودی مانع تشخیص امام بعدی می‌شد. علاوه بر آن ائمه تدابیر دیگری را نیز می‌اندیشیدند که خود، نشان از اختناق شدید داشت؛ به‌گونه‌ای که وقتی منصور، بعد از شهادت
امام صادق ـ علیه‌السلام ـ از محمد بن سلیمان می‌خواهد که جانشین امام را بیابد و گردن بزند، وی در وصیت‌نامه امام نام پنج وصی را می‌یابد که از جمله آنها
منصور دوانیقی بود، همین امر سبب حفظ جان
امام کاظم ـ علیه‌السلام ـ گردید.
بعد از
شهادت امام عسکری هم، معتمد
خلیفه عباسی برای یافتن و نابود کردن آخرین امام تلاش‌های بسیاری می‌کند و حتی کنیزی از کنیزان امام را مدت دو سال تحت نظر قرا می‌دهد تا از حامله بودن او مطمئن شود که به نتیجه‌ای نمی‌رسد و برای عوام‌فریبی
میراث امام عسکری را میان مادر و برادر ایشان تقسیم می‌کند.
گاهی هم ازدواج
ائمه به سبب مسائل سیاسی پدید می‌آمد که ازدواج
امام جواد ـ علیه‌السلام ـ با
ام‌الفضل دختر
مأمون از این نمونه است. مأمون با این ازدواج قصد داشت تا استفاده‌ای را که از تحمیل ولیعهدی به
امام رضا ـ علیه‌السلام ـ به دست آورده بود، از این وصلت نیز به دست آورد. او می‌خواست با فرستادن دختر خود به خانه امام آن حضرت را به‌طور دقیق زیر نظر داشته باشد. علاوه بر آنکه
امام را با دربار پرعیش و نوش خود مرتبط سازد و بر قداست امام لطمه بزند و از طرفی مانع اعتراض و
قیام علویان بر ضد خود شود و ترتیبی داده بود که امام جواد ـ علیه‌السلام ـ در پذیرفتن این امر مقاومت چندانی نکند.
از این مسائل که بگذریم تعدد همسران و برقراری
عدالت بین آنان از مسائلی است که قرآن مطرح نموده و
ائمه اطهار به‌عنوان تنها
مفسران واقعی این
معجزه بزرگ، می‌بایست یک الگوی رفتاری را فراروی مردم قرار دهند.
علی بن ابی‌طالب در اوقاتی که دو زن داشتند حتی برای
وضو گرفتن هم در خانه زنی که نوبتش نبود وضو نمی‌ساختند.
يكی از دانشمندان غربی شيوع
زنا و
فحشا ميان ملت‌های مسيحی را زایيده
تحریم تعدد
همسران به‌وسيله كليسا معرفی كرده است. اگرچه
اسلام نيز اين قاعده را بدون قيد و شرط رها ننموده است.
سایت اندیشه قم.
