آیه‌ای درباره جنگ خیبر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: جنگ خیبر.
پرسش: آیا آیه ای در قرآن پیرامون جنگ خیبر وجود دارد؟
پاسخ: در مورد جنگ خیبر دو آیه در
قرآن کریم وجود دارد. یکی از این آیات در مورد واقعه‌ای قبل از
جنگ خیبر و دیگری در مورد واقعه‌ای، بعد از آن است. آیه ۱۵ سوره فتح در مورد طمع برخی از مسلمانان برای به دست آوردن
غنیمت جنگ خیبر، صحبت می‌کند، و آیه ۹۴
سوره نساء در مذمت عمل اسامه در برخورد با یکی از یهودیان فدک که از توابع خیبر بوده است، نازل شده است.
گفتنی است، در مورد خود جنگ خیبر و حوادثی که در چند روز جریان داشتن جنگ رخ‌داده باشد، ما آیه‌ای را نیافتیم و
مفسران نیز در مورد وجود این آیات ادعایی نکرده‌اند.
شایان توجه است که نبود آیه در مورد وقایع یک جنگ، چیزی از اهمیت و نقش استراتژیک آن کم نمی‌کند و رشادت‌هایی که بزرگان
اسلام از جمله
امام علی ـ علیه‌السلام ـ در آن‌جا انجام داده‌اند، قابل تقدیر و تحسین است.
موضوع برخی از آیات قرآن، پیرامون جنگ‌های
پیامبر اکرم( ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ و حوادثی که در آن رخ داده، می‌باشد. تعدادی در مورد خود
جنگ و تعدادی نیز پیرامون حوادث اتفاق افتاده در قبل و بعد از جنگ، نازل شده‌اند؛ از جمله این جنگ‌ها می‌توان
جنگ بدر ،
جنگ احد ،
فتح مکه و... را نام برد.
در مورد جنگ خیبر نیز می‌توان دو آیه را یاد کرد که هر دو مرتبط با این جنگ هستند، یکی از این آیات در مورد واقعه‌ای قبل و دیگری در مورد واقعه‌ای، بعد از جنگ خیبر هستند؛ اما به‌گونه‌ای می‌توان آنها را مرتبط با این جنگ دانست:
« به‌زودی آنهایی که از شرکت در
جهاد تخلف کردند، وقتی که می‌روید که غنیمت‌های جنگی را بگیرید، خواهند گفت: بگذارید ما هم با شما بیاییم. اینان می‌خواهند کلام خدای را مبدل نمایند. بگو:نه، شما هرگز ما را پیروی نمی‌کنید و این را خدای تعالی قبلاً به من خبر داده. وقتی این را بشنوند خواهند گفت:شما به ما
حسد می‌ورزید؛ ولی باید بدانند که جز اندکی فهم ندارند»؛
بعد از صلح حدیبیه، پیامبر اکرم ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ به فرمان خداوند به
مؤمنان بشارت داد که قلعه‌ی خیبر را فتح خواهند کرد. پیامبر( ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ به ایشان فرمود: در این جنگ تنها آنانی که در حدیبیه حضور داشته‌اند، می‌توانند شرکت کنند و غنایم جنگی نیز تنها مخصوص آنها می‌باشد و تخلف‌کنندگان را نصیبی از این غنایم نخواهد بود. عده‌ای از مسلمانان که در
حدیبیه نبودند و این خبر بدان‌ها رسید، طمع
غنایم کرده و برای شرکت در جنگ، از
پیامبر ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ إذن حضور طلبیدند؛ این إذن‌خواهی به این دلیل بود که آنها از بشارت پیامبر، پیروزی قطعی در
جنگ را فهمیده بودند؛ اما آنها از این مطلب اطلاع نداشتند که پیش از آن، آیات نازل شده و سر آنان را فاش ساخته است.
«ای کسانی که
ایمان آوردید چون در راه خدا سفر می‌کنید و به افراد ناشناس برمی‌خورید، درباره آنان تحقیق کنید ـ و به کسی که
سلام به شما می‌کند، نگویید مؤمن نیستی ـ تا به منظور گرفتن اموالش او را به قتل برسانید و بدانید که نزد خدا غنیمت‌های بسیار هست، خود شما نیز قبل از این، چنین بودید و خدا (با نعمت ایمان) بر شما منت نهاد، پس به تحقیق بپردازید که خدا به آنچه می‌کنید با خبر است »؛
قلعه خیبر، مرکزیت
یهودیان منطقه را بر عهده داشت؛ لذا هم از نظر قوای نظامی و هم از نظر استحکام شهری (برای حفاظت از شهر) از مناطق دیگر قوی‌تر بود. بعد از اینکه خیبر به دست
مسلمانان فتح شد، رؤسای مناطق دیگر نیز تسلیم مسلمانان شدند. در یکی از این مناطق، پیامبر( ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ اسامه بن زید را به قریه
فدک فرستاد تا آنها را به
اسلام دعوت کند. شخصی به نام مرداس بن نهیک فدکی وقتی این را شنید، با اهل و مال خود به سمت کوه به استقبال آنها آمد و گفت:«أشهد أن لا إله إلا الله و أن محمدا رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله» اما اسامه که گمان می‌کرد او در بیان این شهادتین راستگو نیست، او را کشت؛ اما بعد از اینکه اسامه به پیش پیامبر( ـ صلی‌الله‌علیه‌وآله ـ برگشت، پیغمبر به او فرمود:چگونه کسی را به
قتل رساندی؛ در‌حالی‌که به خداوندی خدا و به رسالت من شهادت داده بود. اسامه:یا رسول الله او این شهاتین را برای نجات از مردن گفته بود. پیامبر:نه از آنچه در
قلب او بود آگاهی داری و نه آنچه به زبان آورده را قبول می کنی.... پس اسامه
قسم یاد کرد که پس از این دیگر کسی را که شهادتین بر زبان آورده را نکشد».
گفتنی است، در مورد خود جنگ خیبر و حوادثی که در چند روز جریان داشتن جنگ رخ داده باشد، ما آیه‌ای را نیافتیم و
مفسران نیز در مورد وجود این آیات ادعایی نکرده‌اند.
شایان توجه است که نبود آیه در مورد وقایع یک
جنگ ، چیزی از اهمیت و نقش استراتژیک آن کم نمی‌کند و رشادت‌هایی که بزرگان اسلام از جمله
امام علی ـ علیه‌السلام ـ در آن‌جا انجام داده‌اند، قابل تقدیر و تحسین است.
پایگاه اسلام کوئیست.
