آثار مخرب موسیقی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کلیدواژه: موسیقی، آثار دنیایی، آثار آخرتی.
پرسش: لطفاً اثرات مُخرب موسیقی را بنویسید؟
پاسخ: برخی آثار دنیایی موسیقی که در
روایات آمده است، عبارت‌اند از: بی‌تفاوتی نسبت به ناموس،
مرگ ناگهانی و
قبول نشدن دعا،
نفاق و رفتن
برکت.
هم‌چنین برخی آثار آخرتی موسیقی در کلام
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بدین شرح است: کسی که اهل غنا و موسیقی است، از قبرش بیرون می‌آید؛ در‌حالی‌که نابینا و گنگ و کر خواهد بود.
قبل از این‌که به بحث اثرات مخرب موسیقی بپردازیم، لازم است که در اول معنایی از کلمه موسیقی و موارد جواز آن ذکر شود و بعد در مورد حُرمت موسیقی از
قرآن (
آیات) و روایات شواهدی آورده شود و در پایان نظرات
دانشمندان در این زمینه یادآوری شود.
موسیقی، کلمه‌ای است یونانی که با کمی تغییرات وارد لغت
عرب شده است و به فن و ترکیبات صداها به نحوی که به گوش خوش‌آیند باشد، گفته می‌شود.
برخی گفته‌اند: «ان الموسیقی هی الغناء»؛ یعنی
موسیقی همان غنا است که موسیقی مربوط به آهنگ است و غنا مربوط به خواندن است.
به خاطر این تعریف غنا باید تعریف شود تا مطلب روشن شود.
به صوتی گفته می‌شود که قوای شهوانی را در
انسان تحریک می‌نماید و زمینه طغیان نفس و
وسوسه شیطان را فراهم می‌آورد؛ به‌گونه‌ای که گاهی انسان در آن حال احساس می‌کند که اگر در کنار آن صدا،
شراب و
فساد جنسی و ... نیز باشد، کاملاً مناسب است.
این قسم غنا،
حرام است و مذمت شده است که در ادامه بحث به ضررهای دنیوی و اخروی آن می‌پردازیم.
صدای زیبا و خوشی است که مفسده‌انگیز نباشد و متناسب با مجالس فسق و فجور نگردد. این قسم
حلال است.
خواندن قرآن، مراثی،
مداحی،
اذان و ... از این قسم است. این نوع برخلاف نوع اول موجب
آرامش روح، تعادل اعصاب، نشاط،
تقویت اراده و ... می‌گردد.
در
آیه ششم
سوره لقمان از «لَهو الحدیث» تعبیر به غنا کرده‌اند و دلیل بر حرمت آن، آخر آیه است که می‌فرماید: «عذاب مهین»؛ یعنی عذابی خوارکننده در
انتظار اوست. غنای لهوی خود حرام است و کسی که به خاطر این کار، مزد و پولی دریافت کند، آن مزد یا پول حرام است.
امام صادق (علیه‌السلام) در روایتی فرمودند: چیزی که برای خوانندگی گرفته می‌شود،
حرام است؛ البته
روایت در مورد زن خواننده است.
برخی آثار دنیایی موسیقی که در
روایات آمده است، عبارت‌اند از:
امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: زمانی که در خانه کسی به وسیله موسیقی،
زنان و
مردان گرد هم آیند،
شیطان، نَفَسی شیطانی در او می‌دمد که بعد از آن
غیرت را از دست می‌دهد.
امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: خانه‌ای که در آن غنا باشد، از
مرگ و
معصیت دردناک ایمن نیست و
دعا در آن به
اجابت نمی‌رسد و
فرشتگان وارد آن نمی‌شوند.
امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: نواختن موسیقی
نفاق را در دل می‌رویاند؛ همان‌طوری که
آب، سبزه را می‌رویاند.
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمودند: فرشتگان به خانه‌ای که
شراب و وسایل موسیقی و
قمار در آن باشد، وارد نمی‌شوند. دعای اهل خانه مستجاب نمی‌گردد و
خیر و
برکت هم از آن‌ها می‌رود.
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمودند: کسی که اهل غنا و موسیقی است، از قبرش بیرون می‌آید؛ در‌حالی‌که نابینا و گنگ و کر خواهد بود.
ضررهای موسیقی از دیدگاه برخی
دانشمندان جهان، بدین شرح است:
اکنون به دیدگاه یکی از دانشمندان اسلامی اشاره می‌کنیم:
علامه محمدتقی جعفری (رحمة‌الله‌علیه) در تحقیقی که به
عمل آورده‌اند، می‌فرمایند:
موسیقی ضررهای زیادی دارد؛ از جمله ایجاد عدم تعادل بین
اعصاب سمپاتیک و
پاراسمپاتیک، مرض مانی (نوعی
جنون است)،
کوتاهی عمر، ضعف اعصاب، بیماری فشار خون، عامل
فحشا، هیجان، سلب اراده، سلب غیرت، عامل جنایت، تهییج
عشق، جوان‌مرگی،
افسردگی و خمودگی.
در این‌جا نیز به دیدگاه برخی دانشمندان غربی اشاره می‌کنیم:
موسیقی علاوه بر این‌که سلسله اعصاب ما را در اثر جلب دقت خارج از طبیعی آن سخت خسته می‌کند. عمل ارتعاش صوتی که در
موسیقی انجام می‌شود، تولید باز شدن خارج از حد طبیعی در پوست می‌نماید که بسیار زیان‌آور است.
موسیقی اگر از همه هنرها مطبوع‌تر باشد، ولی چون به بشر چیزی نمی‌آموزد، از تمام هنرها پست‌تر است.
هیجان بزرگ‌ترین عامل سکته‌های قلبی است. هنرمندان اغلب به علت
سکته قلبی درگذشته‌اند؛ پس
هیجان که محصول موسیقی است، چه‌قدر خطرناک است.
دکتر
الکسیس کارل (فیزیولوژیست بزرگ فرانسوی) می‌گوید: ساز و آواز و کنسرت‌ها نمی‌توانند جای فعالیت‌ها و کارهای سودمند اجتماعی را بگیرند. رادیو نیز مانند
سینما و
موزیکال، کاهلی کاملی به کسانی می‌بخشد که با آن سرگرم‌اند.
۱. هشت گفتار پیرامون حقیقت موسیقی غنای، ایرانی قمی، اکبر، نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
۲. غنا، موسیقی، مختاری، رضا، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علیمه قم.
۳. غنا و موسیقی در فقه اسلامی، حسینیان، روح‌الله، نشر تهران.
۴. موسیقی از نظر دین و دانش، جوهری‌زاده، محمدرضا، مؤسسه مطبوعاتی اسلامی.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «آثار مخرب موسیقی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۰۷/۲۷.
